Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Tebliğ

10 Şubat 2020 tarih ve 31035 sayılı Resmi Gazete’de T.C. Merkez Bankası (TCMB) tarafından 2020/4 sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Tebliğ) yayımlanmıştır. Bu tebliğ ile Bankaların ticari müşterileri ile gerçekleştireceği işlemlerde öngörülebilirliğin ve şeffaflığın artırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.

Tebliğ kapsamında getirilen önemli yenilik ve değişiklikler yapılmıştır. Bugüne kadar Bankalar verdikleri hizmetler karşılığında ticari müşterilerden talep ettikleri ücret ve komisyonları serbestçe belirleme yetkisine sahipti. Ancak TCMB’nin bu konudaki 10.02.2020 tarihli Basın Duyurusu’nda ticari müşterilerden farklı isimler altında çok sayıda ücret, komisyon ve masraf alındığı ve aşırı ücretlendirmeler yapılabildiği belirtilmiştir.

- Yayınlanan tebliğ ile sadece Bankalarca ticari müşterilerden alınabilecek ücretler düzenlenmektedir:

Tebliğin 1 no.lu ekinde ticari müşterilerden alınabilecek ücretler yer almakta olup; bu ücretlerin tanımları ve kapsamları TCMB tarafından talimatla düzenlenecektir. Bu bağlamda Ek-1’de yer alan ücret kalemleri dışında hiçbir ücretin alınamayacağı bir model tasarlanmış, listede yer alanlar dışında hiçbir ücret tahsil edilemeyeceğinden makul olmayan ücret taleplerinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ancak 3. kişilere ödenmek durumunda kalınan tutarların ticari müşteriye aynen yansıtılabileceği de düzenlenmiştir.

Olaya diğer bir açıdan bakıldığında ise finansal sistemde yer alan tüm kuruluşlarca müşterilerden alınabilecek ücretlerin düzenlenmemesi, sadece Bankalarca müşterilerden alınabilecek ücretlerin düzenlenmesi; haksız rekabet teşkil edebilecek olmasının yanı sıra finansal sisteme duyulan güvenin azalmasına yol açan tüm müşteri şikâyet ve mağduriyetlerin oluşmasını da tek başına engellemeyecektir.

- Yine yayınlanan bu tebliğ ile Bankalara şeffaflığın sağlanması amacıyla bilgilendirme yükümlülükleri getirilmektedir:

Ticari müşterilerden alınan ücretler; müşterilerin profili ve beklentileri ile ürün ve hizmetlerin vasfı ve çeşitliliği nedeniyle finansal tüketicilerden farklılaşmaktadır. Bununla birlikte mümkün olduğu ölçüde finansal tüketicilerinkine benzer mahiyette ticari müşteriler için de Bankalara bilgilendirme yükümlülükleri getirilmektedir.

Bankalarca ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin azami tarife ve diğer güncel bilgilerin internet sitelerinde ilan edilmesi ve bilgilerde değişiklik olması hâlinde güncellenmesi gerekecektir.

Ticari müşterilere sunulacak ürün ve hizmetlere ilişkin sözleşmeler kapsamında her bir ürün veya hizmetin adı, vadesi, tahsil edilecek ücret kalemleri gibi başlıca hususların yer aldığı bilgilendirme formunun sözleşmenin ayrılmaz parçası olarak ticari müşteriye sunulması zorunlu kılınmıştır. Bankalar, ücretlerde artış yapabilmek için ticari müşteriye en az iki iş günü öncesinden belirlenen yöntemlerle (yazılı, kayıtlı veri saklayıcı veya kayıtlı telefon) bildirimde bulunmakla yükümlü kılınmıştır.

- Bankalarca ticari müşterilere “Ticari Krediler”, “Dış Ticaret”, “Nakit Yönetimi” ve “Ödeme Sistemleri” kategorilerinde sunulacak ürün ve hizmetler karşılığında alınabilecek ücretler 51 kalemle sınırlandırılmıştır. Bankalara yıllık üyelik ücreti olmayan bir ticari kredi kartı türü sunma zorunluluğu getirilmektedir. Bilindiği üzere 2014 yılında çıkarılan Yönetmelik ile finansal tüketiciler için Bankalara yıllık üyelik ücreti vb. ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmaları zorunlu kılınmıştı. İşbu Tebliğ ile birlikte Bankalara, yıllık üyelik ücreti vb. ad altında ücret tahsil etmedikleri bir ticari kredi kartı türü de sunma zorunluluğu getirilmiştir.

- Bazı ücret kalemlerine niceliksel veya niteliksel sınırlamalar konulmuştur:

Tebliğde sınırlanan ücretlere ilişkin tutarlar ve oranlar üst sınır niteliğinde olup, uygulanacak ücretler ve oranların rekabetçi piyasa şartları ve bankalar ile ticari müşteriler arasındaki iş ilişkisi çerçevesinde belirleneceği tabiidir.